1.2. De medeklinkers
- Dubbele medeklinkers, t.t.z. medeklinkers die dubbel geschreven maar enkel uitgesproken worden, zijn er niet, enkele uitzonderingen niet te na gesproken, zoals innato, innovar, innombrable, innecesario, innegable, innumerable, innoble...
- De dubbele l bestaat wel, maar wordt anders uitgesproken dan de enkele l: je mag ze altijd als /j/ uitspreken (Melilla spreek je uit als “Melija” in het Nederlands).
- Ook de -rr- is een aparte medeklinker en wordt anders uitgesproken dan de r, nl. met meer trillingen (Tarragona, uitgesproken als “TaRRRagona” in het Nederlands). De r komt wel voor aan het begin van een woord en wordt dan uitgesproken als de dubbele (Roma, uit te spreken als “RRRoma”), maar in alle andere gevallen wordt ze met één à twee trillingen uitgesproken (Madrid).
Andere medeklinkers:
De volgende medeklinkers leveren geen problemen op:
|
letter |
I.P.A.-symbool |
Nederlands vb. |
Spaans vb. |
| 4. |
p |
/p/ |
Peter |
Pablo |
| 5. |
t |
/t/ |
Toontje |
Tintín |
| 6. |
qu, c, (k) |
/k/ |
kilo |
(kilo), quiero, castro |
| 7. |
f |
/f/ |
foor |
foro |
| 8. |
l |
/l/ |
bal |
Calpe |
| 9. |
m, n |
/m/ |
Maarten |
mambo, infeliz |
| 10. |
n |
/n/ |
Nora |
Nuria |
| 11. |
ñ |
/ɲ/ |
+/- castagnettes |
España |
| 12. |
n, (ng) |
/ŋ/ |
Inge |
tango, camping |
| 13. |
y, ll, i |
/j/ |
Uruguay |
Uruguay, Marbella, seis |
| 14. |
u, ü, (w) |
/w/ |
kiwi |
bueno, pingüino, kiwi |
Voor de overige medeklinkers moet je op het volgende letten:
|
letter |
klank |
Nederl. klank |
NIET! |
Spaans vb. |
| 15. |
b, v |
/b/ |
'b' |
/v/ |
Valencia |
| 16. |
ch |
/ʧ/ |
'tsj' |
/x/ |
macho |
| -d |
/d/, /-/ of /θ/ |
lichte 'd'
of /-/
of Eng. th |
/d/ |
Madrid |
| 17. |
h |
/-/ |
/-/ |
/h/ |
Honduras |
| r |
tongpunt-r |
'r' |
huig-r |
Madrid |
| 18. |
s |
Hollandse s, dus met wat meer schraping |
's' |
Vlaamse /s/ |
Soria, Buenos Aires |
| 19. |
x |
1. /gs/;
2. /x/ in enkele leenwoorden |
1. Maxim (/gs/);
2. Hollandse /x/ in groot |
/gz/ |
1.examen, 2. México |
- De y mag je altijd “j” uitspreken, zoals in Uruguay.
Alleen als het voegwoord y (zoals in Juan y María ) wordt ze “i” uitgesproken
| 20. |
-cc- = /gθ/ |
en niet /gs/ |
acción |
aparte gevallen: g, j, c, z, qu
g + e/i = /x/ |
c + e/i = /θ/ |
|
g + u :
gu + e/i = /g/ (niet /gw/!)
gu + o/a = /gw/
gu + M / # **= /gu/
(niet frequent: gü + e/i = /gw/)
|
qu + e/i = “k” /en niet “kw”!/
(niet frequent: qu + a/o = /kw/)
|
g + andere gevallen* = /g/ |
c + andere gevallen*= /k/ |
| j = altijd /x/ {en NIET /j/!} |
z = altijd /θ/ |
* “andere gevallen” = andere klinkers; medeklinkers; einde van een woord
** M = medeklinker; # = einde van een woord
voorbeelden:
| 21. |
Gerona, Gibraltar |
| 22. |
guitarra, gueto |
| 23. |
Antiguo Mundo, Guadalupe |
| 24. |
lúgubre, ragú |
| 25. |
Güegüe, Güiria |
| 26. |
Málaga, Burgos, enigma, gag |
| 27. |
Julio, Javier, Jiménez, Jesús, Jorge |
| 28. |
cero |
| 29. |
Castilla, Córdoba, Cúrcuma, cuatro, cuenta, macro, Anahuac |
| 30. |
Quebec |
| 31. |
Zamora, La Paz |
| 32. |
quórum |
Schrijfwijze:
1) /q/, /k/, /kw/
Een q wordt altijd gevolgd door een u, op haar beurt altijd gevolgd door i of e. De enige uitzonderingen zijn enkele archaïsche of gespecialiseerde Latijnse of Franse leenwoorden. Vb.: quai, quantum, quórum.
Na de z volgt bijna altijd a, o of u. Vóór i en e schrijf je /θ/ normaal c. Vóór een medeklinker of aan het eind van een woord schrijf je z. De enige uitzonderingen zijn een paar technische termen of leenwoorden. Vb.: zigzag, nazi, enzima, zéjel, zipizape, neozelandés, zeugma, zeta, zepelín, Zeus, Zimbabue.
Sommige woorden hebben twee schrijfwijzen, één met c en één met z. Meestal verkiest men -behalve voor de gevallen hierboven, die soms ook een variant met c hebben- de variant met c: cebra (zebra), gaceta (gazeta).
Wanneer je een /θ/-klank moet transcriberen, denk dan aan de volgende regels:
+ e/i = c in ± 99.9 % van de gevallen –vb. cero, cinco- (z in enkele uitzonderingen, zoals zeta)
+ andere gevallen = z in 100 % van de gevallen (want c + andere gevallen = /k/).
Opgelet! Vergeet niet dat een eind-d ook /θ/ mag uitgesproken worden. Als je een woord dat eindigt op /θ/ niet kent, kan je dus twijfelen aan de schrijfwijze ervan -als het om een spreker gaat die een eind-d /θ/ uitspreekt, natuurlijk-.Een schrijfregeltje dat hier kan dienen is het volgende: als het woord dat op een /θ/ eindigt, een meervoud heeft op /-des/, dan wordt het met -d geschreven (vb. cuidad/ciudades); heeft het er echter een op /-θes/, dan eindigt het op –z (vb. pez/peces).
Wat de /k/ betreft, zijn er geen grote problemen:
+ e/i = qu (want c + e/i = /θ/): vb. qué, quince
+ andere gevallen = c (want qu + a/o = /kw/): vb. Castilla
k: alleen in bepaalde (leen)woorden (kilo)
En dan nog de /kw/:
+ e/i = cu (want qu + e/i = /k/): vb. cuenta
+ a/o = cu –vb. cuatro- (qu in enkele gevallen, zoals quórum)
2) /g/, /x/, /gw/
Als we de /x/-klank moeten transcriberen, kunnen we geen even sluitende regels geven als bij de /θ/-klank:
+ e/i: g (± 60 à 70 %) of j (± 30 à 40 %): om echt zeker te zijn, moet je het woord kennen.
+ andere gevallen: j –vb. Julio- (100 %: want g + andere gevallen = /g/)
In México, Texas, Oaxaca en xococo wordt de /x/ x geschreven.
Om de /g/ te transcriberen:
+ e/i = gu –vb. guitarra- (want g/j + e/i = /x/)
+ andere gevallen = g –vb. Málaga- (want j = /x/)
Om /gw/ te transcriberen:
+ e/i = gü (want gu + e/i = /g/): vb. güegüe
+ a/o = gu : vb. antiguo
* Aan het begin van een woord moet je op het volgende letten:
* De volgende klank hoeft alleen maar gebruikt te worden in bepaalde leenwoorden:
* Ten slotte zijn er een paar klanken die voorkomen in het Nederlands (van Nederland en/of Vlaanderen), maar niet in het Spaans:
/R/ "r" huig-r, Franse r
/ʃ/ "sj" sjaal, chauffeur
/ʒ/ "zj" gel