3.3. De ergste addertjes

3.3.3. /s/, /θ/,/k/, /gs/ en /gθ/

3.3.3.3. De letter x versus –cc-

A. kapstokken

1. -cc- (tussen 2 koppeltekens want nooit aan begin of einde van een woord) = /gθ/ (en NIET /gs/): acción = /ag-‘θjon/ en niet /ag-‘sjon/); de twee c's behoren elk tot een andere lettergreep; overdrijf niet door /kθ/ te zeggen i.p.v. /gθ/: dat komt als geaffecteerd of emfatisch over (NAVARRO (1970: 140)).

2. x = /gs/ (en NIET /gz/ of /gθ/!): examen = /eg-‘sa-men/ en niet /eg-‘za-men/ of /ek-‘θa-men/); overdrijf ook hierbij om dezelfde reden niet door /ks/ te zeggen i.p.v. /gs/.

3. Vóór een medeklinker (uitgenomen h) MAG de x ook gewoon /s/ uitgesproken worden (vb. explosión: /eg-splo-‘sjon/ of /es-plo-‘sjon/); maar niet in de andere gevallen (*/esamen/), want dat is regionaal.

4. x + c + e/i = /(g)sθi, (g)sθe/ : zowel /gs/ als /θ/ moeten hoorbaar zijn, wat niet makkelijk is. Vb.: exceder, exceso, excelente.

5. x- (begin van woord) is zeer zeldzaam en wordt meestal /s/ uitgesproken: xenofobia (ALARCOS (1994: 39)). Zie hiervoor Hoofdstuk 4.

6. In zeer beperkt aantal woorden (vb. México, Oaxaca, Texas, xococo): x =/x/.

7. Kijk goed wat er staat: soms verwacht je bvb. vanuit je kennis van andere talen een -cc-, terwijl er in het Spaans alleen maar -c- staat: aceptar/funcionar en NIET acceptar/funccionar of -s + medeklinker i.p.v. -x + medeklinker; men schrijft espectacular en spreekt dus ook /es-pek-ta-ku-‘lar/ uit, en NIET *expectacular (*/eg-spek-ta-ku-‘lar/).

Voor een verdere discussie van deze punten, zie Module 2 in het boek.

B. woordjes

1.	2.	3.	4.
exhaustivo exhibición boxeo exótico exacto exagerar	texto textil sexto extremo extraordinario extranjero	exceder exceso excelente excéntrico excitar excepción	introducción traducción corrección accidente acceso redacción

C. frequente combinaties

5.	Perdone, ¿podría explicarme cómo funciona esto, por favor? Excuseer, zou u mij kunnen uitleggen hoe dit werkt, aub?
6.	Exactamente, Usted tiene razón. Inderdaad, u hebt gelijk.
7.	¿Tienes experiencia en el sector? Heb je ervaring in de sector?
8.	¿Se dice en ese contexto? Zeg je dat in die context?
9.	Las acciones de Telefónica fluctúan mucho. De aandelen van Telefónica schommelen sterk.

D. rijmpjes en zegswijzen

10.	La excepción confirma la regla. De uitzondering bevestigt de regel.
11.	La experiencia es madre de la ciencia. Ervaring is de beste leermeester.
12.	“Nuevas canciones” (A. Machado) De un “Arte de Bien Comer”, primera lección: No has de coger la cuchara con el tenedor. Uit een etiquettehandboek, eerste les: neem de lepel niet met je vork.

E. zinnetjes

13.	Un léxico exhaustivo es toda una contradicción, ¿exacto? Een exhaustief lexicon is één en al contradictie, nietwaar?
14.	La expectativa de los espectadores era extrema y exorbitante. De verwachtingen bij de kijkers waren overdreven hoog gespannen.
15.	La dirección hizo una selección excelente y exquisita de sus textos. De directie maakte een uitmuntende en uitgelezen selectie uit zijn teksten.
16.	No exageremos el éxito de esta excursión exótica al extranjero. Laten we het succes van dit exotisch uitstapje naar het buitenland niet overdrijven.
17.	No confundas contesto y contexto, o seso y sexo. Verwar contesto ('ik antwoord') niet met contexto ('context'), of seso ('hersenen') met sexo ('seks').

F. en als toetje...

Uit “Entre amigos“ (L. E. AUTE, 1987. Madrid: Fonomusic):

18.

El ascensor se detuvo entre dos pisos (...). Nadie vino, pasaron las horas y sudabas como yo, el oxígeno se agotaba segundo a segundo. Desnudos ya, desnudos y el sudor, sudor asfixiado en el abrazo histérico. Te olía a limones salvajes, frescos, misteriosos, exóticos, excitantes... (...) Se han hallado en un ascensor los cadáveres desnudos de un hombre de cuarenta y dos años y una mujer joven indocumentada en actitud poco decorosa. De lift stopte plots tussen twee verdiepingen. Er kwam maar niemand, de uren gingen voorbij, we zweetten allebei en de lucht werd met de seconde dunner. Reeds naak, naakt en het zweet, het verstikte zweet van de hysterische omhelzing. Dat van jou rook naar wilde, frisse, mysterieuze, exotische, opwindende citroenen. (...) In een lift vond men het naakte lijk van een man van 42 jaar oud en dat van een jonge, niet nader geïdentificeerde vrouw, samen in een weinig fatsoenlijke houding.

Voor meer woordjes, zinnetjes, rijmpjes en gedichtjes, zie de desbetreffende hoofdstukken in het boek.